Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach

---

Historia (kalendarium)

Historia Bazyliki Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach jest bogata w wydarzenia, które odzwierciedlają zarówno dziedzictwo sakralne, jak i społeczne tego miejsca.

• 1340 – Rozpoczęcie budowy bazyliki, co stanowi pierwszy krok w kierunku realizacji tej monumentalnej świątyni,
• 1360 – Ukończenie budowy, która trwała przez dwadzieścia lat, co była świadectwem umiejętności budowlanych epoki,
• 1365 – Konsekracja kościoła przez biskupa Piotra z Gniezna, sufragana arcybiskupa Bogorii Skotnickiego, co formalnie nadaje świątyni status sacrum,
• 1466 – Wówczas patronat nad chojnicką bazyliką objął Kazimierz Jagiellończyk, co podkreśla znaczenie świątyni dla regionu,
• 1555 – Okres napięć religijnych, kiedy kościół został przejęty przez protestantów, tragicznie kończąc zamieszki, w trakcie których zginął proboszcz ks. Sińcki,
• 1616 – Przekazanie kościoła katolikom, co ważne dla tożsamości religijnej społeczności lokalnej,
• 1619 – Wizyta prymasa polski abp Wawrzyńca Gembickiego, która miała na celu ocenę sytuacji kościoła,
• 1657 – Pożar kościoła, który zniszczył część budowli; odbudowa trwała aż 21 lat, pokazując determinację wiernych,
• 1733 – Następny pożar strawił kościół, z bezpowrotnym zniszczeniem archiwum parafialnego, co miało znaczący wpływ na lokalną historię,
• 1741 – Wizyta prymasa polski arcybiskupa Krzysztofa Antoniego Szembeka, który podniósł na duchu parafian,
• 1924 – Odbudowa sklepienia kościoła, które zostało zniszczone przez pożary, co przywróciło dawną chwałę budowli,
• 1939 – Wybuch II wojny światowej, który spowodował zniszczenie wszystkich witraży, co pogłębiło smutek społeczności,
• 1945 – Kolejny pożar świątyni, któremu towarzyszyła odbudowa trwająca 10 lat,
• 1953 – W tej samej epoce gościł prymas polski kard. Stefana Wyszyńskiego, dodając otuchy wiernym,
• 1961 – Bazylikę odwiedził obraz Matki Bożej Częstochowskiej, a kościół był świadkiem wizyt wielu dostojników kościelnych, w tym kard. Wyszyńskiego, generała zakonu ojców paulinów, biskupów oraz kanoników,
• 1993 – Dzięki staraniom ks. kan. Romana Lewandowskiego oraz bpa Jana Bernarda Szlagi chojnicka fara uzyskała status Bazyliki Mniejszej, co podnosi jej rangę w hierarchii kościelnej,
• 1994 – W pierwszą rocznicę nadania tytułu Bazyliki Mniejszej miejscem tym zaszczycił prymas polski kard. Józef Glemp oraz nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk, co podkreśliło znaczenie świątyni w regionie,
• 2007 – Przeprowadzono konserwację świątyni, mając na uwadze jej stan,
• 2012 – Ostatnie, ważne wydarzenie, to wizyta prymasa Polski abp Henryka Muszyńskiego, która świadczy o nieprzerwanej łączności kościoła z hierarchią kościelną.

Lokalizacja

Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela, znana jako bazylika mniejsza, znajduje się w malowniczym otoczeniu, tuż obok „kościoła gimnazjalnego” oraz nieopodal lokalnego rynku. Niezwykła lokalizacja tego kościoła dodaje mu uroku i sprawia, że jest istotnym punktem w krajobrazie Chojnic.

Świątynia została zmodernizowana w 2007 roku, co pozwoliło na lepsze wykorzystanie przestrzeni Placu Kościelnego. Zauważalnym elementem otoczenia jest krzyż misyjny z 1948 roku, który przylega do północnej ściany budowli. Po stronie południowej natomiast, w imponującej okolicy, rośnie dąb papieski, który został wyhodowany z żołędzi poświęconych przez Jana Pawła II, co dodaje mu szczególnego znaczenia dla wiernych oraz miłośników historii.

Architektura

Budowa tego wyjątkowego miejsca rozpoczęła się w 1340 roku, kiedy to przystąpiono do wznoszenia prezbiterium oraz wieży. Po dziesięciu latach intensywnych prac, w 1360 roku, projekt został zakończony.

Świątynia ta jest monumentalna, z trzema nawami, a jej architektura odzwierciedla wpływy gotyku pomorskiego. Została zbudowana z czerwonej cegły, co nadaje jej szczególny charakter, a fundamenty są wykonane z głazów granitowych, co dodatkowo podkreśla jej solidność.

Wieża, która znajduje się od zachodniej strony budowli, ma czworokątną formę i w jej obrębie usytuowano główny portal, stanowiący jeden z najważniejszych punktów dostępu do wnętrza kościoła.

Wnętrze i wyposażenie

Wewnątrz bazyliki Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach, można dostrzec unikalny urok, który wspaniale łączy ze sobą elementy sakralne oraz artystyczne. Na przedłużeniu nawy głównej umiejscowiono prezbiterium, które wyróżnia się posoborowym ołtarzem, otoczonym przepięknymi witrażami, z których większość przedstawia postać św. Jana Chrzciciela.

Wnętrze nad nawą główną zdobią imponujące sklepienia gwiaździste, które wzbogacają całościowy wyraz architektury. W zachodniej części nawy znajduje się chór z organami, nadający miejscu szczególnej atmosfery podczas liturgii.

Do prezbiterium przylega zakrystia, która położona jest od strony północnej. W tym samym kierunku ulokowana jest także kaplica Matki Bożej. Nawa boczna, w kierunku północnym, jest pokryta eleganckimi sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Na ścianach nawy można podziwiać polichromie, które dodają kolorytu i głębi przestrzeni.

Warto również zwrócić uwagę na elementy dekoracyjne, jakie znalazły się w tym miejscu. Oprócz unikalnych witraży, znajdują się tam Grupa Ukrzyżowania oraz tablice poświęcone szczególnej pamięci wielu wybitnych postaci, w tym bł. s. Jerzemu Popiełuszce, kard. Stefanowi Wyszyńskiemu oraz kard. Józefowi Glempowi i abp Józefowi Kowalczykowi. W nawie północnej zobaczyć możemy także wejście do krypt, które stanowi interesujące dopełnienie całości.

W południowej nawie bocznej znajdują się dwa boczne ołtarze, poświęcone Sercu Jezusowemu oraz św. Józefowi, które, podobnie jak ich odpowiednik w nawie północnej, pokryte są takimi samymi materiałami i wzorami: sklepień krzyżowo-żebrowych oraz polichromii. Na ścianach tej nawy umieszczono tablice poświęcone osobom takim jak ks. Sińcki oraz bp Janowi Bernardowi Szladze.

---

Oceń: Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach

---